نوجوانی یکی از دوره های مهم و بسیار حساس در زندگی هر فردی دوران است که آینده او را جهت می دهد. برای تربیت صحیح فرزندان در این سن بایستی به نکاتی توجه کرد. اگر شما در همان اوایل کودکی فرزند خود را به درستی تربیت کرده باشید و در این امر مهم کوتاهی نکرده باشید؛ قطعا به راحتی می توانید این بازه زمانی را هم به خوبی پشت سر بگذارید. در این میان باید توجه داشته باشید که نوجوانی برای پسران و دختران تفاوت های اساسی دارد. در این سن نوجوان شما با بلوغ و چالش های آن مواجه می شود که در ظاهر جسم و روان او تغییراتی را به وجود می آورد. به همین تربیت در این سن و نوع برخورد والدین از اهمیت بالایی برخوردار است؛ بنابراین ما در این مقاله ۱۲ اصل برای تربیت صحیح نوجوان را در اختیار شما خواننده گرامی قرار می دهیم. امیدواریم برایتان راهگشا باشد.
نوجوانی چیست؟
دوره بین کودکی و بزرگسالی را دوره نوجوانی می گویند. در این دوره، نوجوان با تغییراتی روبه رو خواهد بود که او را با مشکلاتی مواجه می سازد. تغییراتی در هورمون، ظاهر بدن، شخصیت و حتی در تفکر آنها ایجاد می شود. بلوغ در این سن اتفاق می افتد. برخی سن بین ۱۶ تا ۲۲ سالگی را دوره نوجوانی می دانند.
۱۲ اصل برای تربیت نوجوان
زندگی انسان از دوره های مختلفی تشکیل می شود که دوره نوجوانی از حساسیت بیشتری برخوردار است. برای همین توجه به این دوره و نوع مواجه شدن با فرزند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای تربیت نوجوان بایستی به اصولی توجه کرد و آنها را به کار گرفت.
1- نوجوان خود را درک کنید
تمامی پدر و مادر ها دوران نوجوانی را درک کرده اند و آن را پشت سر گذاشته اند. پس به خوبی می توانند نوجوان خود را درک کنند و به نیاز های آنها توجه نمایند. اولین اصل مهم برای تربیت صحیح نوجوان این است که او را درک کنید؛ تا فرزندتان با شما احساس راحتی کند و شما را دوست خود بداند. چرا که یکی از معضلات دوران نوجوانی این است که او نسبت به والدین خود ذهنیت منفی دارد. او همیشه تصور می کند که پدر و مادرش اصلا او را درک نمی کنند و برای همین سعی می کنند از آنها دوری کند.
2- به نوجوان توجه کنید
یکی از چیزهایی که در این دوران نوجوان به آن نیاز دارد توجه است. نوجوان دوست دارد کاری را انجام دهد تا در مرکز توجه قرار بگیرد. سعی کنید نیاز نوجوان خود را با هوشیاری کامل پیدا کنید و آن را برطرف نمایید. اگر پیش از آنکه نوجوان شما در خصوص نیاز خود با شما صحبت کند، شما آن را کشف کنید و در رفع آن پیش قدم شوید؛ برنده میدان خواهید بود. در این صورت فرزند شما حساب ویژه ای برای شما قائل است.
توجه به نوجوان باید در حد نرمال باشد و در آن افراط و تفریط نکنید. کم توجهی به نوجوان باعث می شود او حس خوبی نسبت به خود نداشته باشد و بسیاری از استعداد های او شکوفا نگردد. توجه بیش از حد به نوجوان نیز تبعاتی را به دنبال دارد و خواسته های غیر معقول را به همراه دارد.
3- به نوجوان خود فضا بدهید و تا حدی او را آزاد بگذارید
بعضی از پدر و مادر ها اصلا دوست ندارند قبول کنند که فرزندشان دیگر کودک نیست و بزرگ شده است؛ برای همین با او همانند بچگی اش رفتار می کنند و همیشه و همه جا کنارش هستند. او را کنترل می کنند؛ در حالیکه نوجوان دوست دارد مستقل باشد. و زمانی را به تنهایی و بدون پدر و مادر خود سپری خواهد کرد. پس لازم است بعضی اوقات او را آزاد گذاشت تا به شما اعتماد کند؛ ولی این را هم بدانید که در کنار آزادی که به نوجوان خود می‌دهید باید نظارت غیر مستقیم بر رفتار او داشته باشید. تا سلب اعتماد اتفاق نیفتد.
4- به خواسته ها و علائق نوجوان خود بها بدهید و از او حمایت کنید
دوران نوجوانی زمان شکوفایی استعداد هاست؛ بهتر است اجازه دهید تا خود نوجوان استعداد و علائق خود را کشف کند. هرگز چیزی را به او تحمیل نکنید. بگذارید نوجوان آن چه را که دوست دارد را امتحان کند. با آزمون و خطا آینده خود را بسازد و هرگز پشتش را خالی نگذارید.
5- با نوجوان خود ارتباط صمیمی برقرار کنید
اگر پدر و مادر با نوجوان خود صمیمانه رفتار کنند و با او همانند یک دوست رفتار کنند باعث می شود تا نوجوان نسبت به آنها حس نزدیکی پیدا کند و تمامی مسائل خود را با خانواده در میان بگذارند در این صورت از آسیب های اجتماعی در امان می مانند و بسیاری از دلخوری ها رفع و رجوع می شود.
6- برای نوجوان خود الگو باشید
اگر می خواهید نوجوان شما به حرفتان گوش دهد، بایستی در گام نخست به آنچه می گویید عمل کنید. سپس آن را در رفتار و گفتار نوجوان خود می یابید؛ مثلا اگر پدر و مادری می‌خواهد فرزندش نماز خوان شود باید در خواندن نماز اول وقت اهتمام بورزد. چرا که عمل کردن نسبت به گفتن و حرف زدن تاثیر بیشتری دارد.
7- به نوجوان زیاد امر و نهی نکنید
امر و نهی به نوجوان اگر از حد طبیعی خود بگذرد تاثیر منفی دارد.
- هرگز نوجوان خود را سرزنش نکنید
- هم کلامی با نوجوان را بیاموزید
- در برخورد با نوجوان صبر و حوصله لازم است آن را کسب کنید
- به خدا توکل کنید و برایش دعا بخوانید در صحیفه سجادیه دعا در حق فرزند آمده است.
- در زمینه تربیت نوجوان مطالعه داشته باشید و از یک روانشناس کمک بخواهید.
چالش های نوجوانی
نوجوانی با چالش ها و مشکلات و معضلاتی همراه است از قبیل؛
- اعتماد به نفس پایین
- گوشه گیری
- بی اعتنایی به خانواده
- پر خاشگری های بی مورد
- بهانه گیری های پی در پی
- استرس
نویسنده: فاطمه خانه زر
ویرایشگر:ر. زارع
1 دیدگاه